Cơ điện tử là sự kết hợp phức hợp của các lĩnh vực cơ khí, điện tử cũng như tin học. Nhưng có một nét chung nhất được nhiều người thừa nhận và cũng là bản chất của nó chính là sự “liên kết cộng năng của nhiều lĩnh vực khác nhau mục đích là tạo ra các sản phẩm mới có những tính năng vượt trội”.
Khái niệm về ngành cơ điện tử
Ngành Cơ điện tử mà ở trường đại học vẫn thường hay gọi là ngành kỹ thuật cơ điện tử hoặc là công nghệ kỹ thuật điện tử. Mục tiêu trọng tâm của ngành học này là liên kết cộng năng của nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm phát triển tối đa tư duy hệ thống trong mảng thiết kế cũng như là phát triển sản phẩm.
Mỗi lĩnh vực học như là điện tử, tin học đều có một nền tảng khoa học vững chắc phía sau và nhằm tạo ra những sản phẩm đặc trưng riêng. Nhưng yêu cầu của thời đại đặt ra lại đòi hỏi yêu cầu cao hơn về cách hoạt động của máy móc và máy móc cần phải gọn nhẹ hơn cũng như linh động hơn, uyển chuyển hơn.
Những người kỹ sư cơ khí không thể làm ra được máy móc thông minh hơn, trong khi đó các kỹ sư tin học lại có thể tạo ra trí thông minh nhân tạo nhưng vấn đề là lại họ không biết về cơ khí. Và kỹ sư điện tử có nhiệm vụ là kết nối và điều khiển tín hiệu.
Chính vì lý do này đã làm xuất hiện ngành cơ điện tử với mục đích là tạo ra sản phẩm mới đáp ứng được những yêu cầu đặt ra trên cơ sở là phối hợp với nền tảng sẵn có của các ngành lại với nhau. Người kỹ sư cơ làm ngành này sẽ đưa vào những sản phẩm cơ khí hệ thống điều khiển bằng điện tử, và thông qua hệ thống điện tử nhằm kết nối với hệ thống xử lý thông tin – trí thông minh.
Đặc điểm của ngành cơ điện tử
Cơ điện tử là một chuyên ngành mới xuất hiện trong khoảng thời gian gần đây. Những hệ thống công nghệ trước đây chủ yếu là hoạt động trên những kết cấu cơ khí thuần túy kết với những mạch điện tử điều khiển đơn giản, những hệ thống này vận hành để đáp ứng một vài thao tác cơ bản. Do đó mà đã có nhiều định nghĩa về điện tử khác nhau được hình thành trên quan điểm của các nhà khoa học.
Tìm hiểu về đặc trưng của sản phẩm của ngành
Bất kỳ một sản phẩm cơ điện tử nào cũng cần phải có bộ phận cơ khí (khung sườn, bánh xe, mô tơ…), cũng như phải có hệ thống điện truyền – nhận thông tin, và những chương trình hoạt động được lập trình sẵn. Do đó mà ngành học này về cơ bản là sự kết hợp của các lĩnh vực cơ khí, điện tử, và tin học.
Những sản phẩm của ngành cơ điện tử thường là những sản phẩm cuối cho người dùng. Ngay từ khi xuất hiện khái niệm “cơ điện tử” những chuyên gia người Nhật Bản đã định hướng ngành này chính là sản phẩm kết hợp cơ và điện tử hơn là hướng đến một hệ thống công nghệ cao.
Có nghĩa là những sản phẩm điện tử là những sản phẩm cho người sử dụng cuối cùng như những đồ dùng, thiết bị gia dụng được chế tạo nhiều cùng lúc, hay là những sản phẩm chất lượng cao như ôtô, máy bay, tên lửa, tàu vũ trụ hoặc là những thiết bị y tế, những bộ phận cơ thể nhân tạo thay thế được cho con người vv…
Một vài những sản phẩm có liên quan tới ngành học này
Những sản phẩm này được thiết kế và chế tạo một cách thông dụng nhất, phù hợp với những yêu cầu riêng cho người sử dụng và cả người dùng không quan tâm đến những công nghệ được dùng trong đó mà họ mua và dùng những sản phẩm này bởi vì nó tốt hơn, kinh tế hơn cũng như tiện dụng hơn phù hợp với yêu cầu riêng của bản thân.
Các sản phẩm điện tử luôn phải tuân thủ đúng quy luật thị trường là tính kinh tế đồng thời thỏa mãn được yêu cầu người dùng hơn là việc chỉ chăm chăm vào đạt chỉ tiêu kỹ thuật đơn thuần. Những sản phẩm cơ khí điện tử có những công nghệ thích ứng tinh xảo, thông minh và thiết kế cơ khí cô đọng, bền chắc.
Với công nghệ micro và nano như hiện nay thì những sản phẩm cơ khí điện tử có thể đưa vào đó cả những cảm biến cùng với vi xử lý và cơ cấu chấp hành vào bất kỳ không gian hẹp cô đọng nào vào cấu trúc cơ khí của sản phẩm. Chính vì như thế mà nó tạo nên nhiều sản phẩm cơ khí điện tử có độ thông minh cao mà cấu trúc lại cô đọng cả về kích thước, trọng lượng cũng như việc tiêu thụ năng lượng.
Tìm hiểu chung về chuyên ngành đào tạo cơ điện tử
Như ở một số trường đại học khác, điện tử là chuyên ngành của ngành Kỹ thuật cơ khí – là một ngành học trải dài một lĩnh vực rộng lớn; gồm ứng dụng các nguyên lý cơ bản về toán học, vật lý, rồi nhiệt động lực học, thêm vào đó là định luật bảo toàn khối lượng, năng lượng để phân tích những hệ vật lý tĩnh và động, tạo ra các loại máy móc, thiết bị.
Nhưng có điểm cần chú ý là với chương trình đào tạo về kỹ thuật điện tử, người học sau khi đã được tốt nghiệp sẽ có trong tay khối kiến thức chuyên môn tốt và đáp ứng được yêu cầu của những vị trí công việc liên quan tới trong ngành. Khối kiến thức này gồm có trong chương trình đào tạo như:
- Kiến thức tổng quát và những kỹ năng làm việc trong ngành kỹ thuật
- Kiến thức cơ bản về việc phân tích cũng như thiết kế hệ thống
- Kiến thức căn bản về những loại vật liệu cơ khí, nguyên lý hoạt động của những cơ cấu và chi tiết máy
- Kiến thức nền tảng về linh kiện điện tử và mạch điện tử
- Kiến thức nền tảng về lập trình và phương pháp lập trình
- Kiến thức chuyên sâu về mạch điện tử và ứng dụng trong một số lĩnh vực
- Kiến thức nâng cao về lập trình và giao tiếp thiết bị
- Kiến thức về khảo sát cũng như phân tích động lực học của hệ thống
Cơ hội việc làm trong thị trường biến động hiện nay
Sau khi hoàn thành ngành học cơ khí điện tử, với trang bị đầy đủ chuyên môn và kỹ năng được đào tạo, người học có thể đảm nhận các vị trí công việc như: Kỹ sư thiết kế, chuyên viên vận hành hệ thống phần cứng và phần mềm điều khiển máy móc, thiết bị tự động và hệ thống sản xuất tự động.
Chuyên viên tư vấn lĩnh vực công nghệ, thiết kế kỹ thuật, với cả lập trình điều khiển, thi công và chuyển giao những dây chuyền, hệ thống tự động, bán tự động tại những công ty, doanh nghiệp về điện và điện tử. Có thể làm tới giám đốc kỹ thuật, trưởng bộ phận kỹ thuật tại những công ty, doanh nghiệp liên quan đến kỹ thuật điện tử.
Hoặc có thể đảm nhận làm chuyên viên quản lý chuyên vận hành bảo trì những hệ thống điện tử công nghiệp, cũng như là robot công nghiệp trong dây chuyền sản xuất tự động như là: Lắp ráp ô tô, robot lắp ráp linh kiện điện tử. Chuyên viên kinh doanh tham mưu, tư vấn kỹ thuật cho những nhà cung cấp dịch vụ cũng như phát triển sản phẩm lĩnh vực cơ khí điện tử trong, ngoài nước.
Tiềm năng của ngành điện tử trong tương lai gần
Trên phương diện kinh tế – chính trị – xã hội, ngành điện tử đã có đóng góp không nhỏ trong việc phát triển những hệ thống sản xuất theo hướng hiện đại, nhằm nâng cao hiệu quả cũng như năng suất lao động, tạo nên được lợi thế cạnh tranh cho những sản phẩm được chế tạo, sản xuất ở trong nước.
Lợi thế tiềm ẩn của ngành học này
Sự phát triển liên tục của lĩnh vực trong thời điểm hiện nay: Lĩnh vực điện tử có thể nói là một ngành mũi nhọn trong chiến lược phát triển khoa học – công nghệ của Việt nam trong thời điểm hiện tại cũng như trong thời gian sắp tới. Ngành điện tử đang mở rộng quy mô và tầm ảnh hưởng của mình. Dưới đây là xu hướng phát triển trong thời gian tới và điển hình chung nhất:
- Xu hướng phát triển của cơ điện tử trên toàn là tích hợp ngày càng nhiều công nghệ cao, sản phẩm sẽ ngày càng thông minh hơn và kích thước ngày một nhỏ hơn.
- Công nghệ micro/nano thu nhỏ những thiết bị máy móc xuống kích thước của phân tử những sản phẩm công nghệ tương lai.
- Nâng cao “trí thông minh” cho những sản phẩm điện tử
Nhiều sự chọn việc làm trong tương lai
Và với các kiến thức cũng như kỹ năng đó người kỹ sư cơ điện tử có thể đảm nhận được việc thiết kế xây dựng những sản phẩm cơ khí điện tử với những vị trí công việc liên quan như là: thiết kế điện tử và thiết kế bộ điều khiển trung tâm, xây dựng được nhiều chương trình hoạt động thông minh…
- Kỹ sư cơ điện tử có đầy đủ kỹ năng và kiến thức để thiết kế cũng như xây dựng quy trình sản xuất tạo ra những sản phẩm tự động thông minh. Ví dụ như: robot thông minh, máy giặt, xe hơi thông minh.
- Kỹ sư cơ điện tử tham gia vào việc xây dựng những thuật toán sản xuất trong các nhà máy sản xuất, những thuật toán này được chuyển thành những lệnh lập trình qua các ngôn ngữ sử dụng như PLC, vi điều khiển…
- Xác định và lắp đặt những thiết bị kỹ thuật phù hợp trên hệ thống sản xuất tự động.
Ngoài công việc chuyên môn đã kể trên, người kỹ sư điện tử còn có thể đảm đương công việc của những lĩnh vực cơ khí, công nghệ thông tin, công nghệ cao… chẳng hạn như là việc điều hành và tổ chức vận hành hoạt động sản xuất, xây dựng được các quy trình sản xuất sản phẩm, thiết bị công nghệ tự động…
Kết luận
Trên đây là toàn bộ những dữ liệu mà chúng tôi đã thống kê được của ngành cơ điện tử. Mong là các bạn sẽ có cái nhìn toàn cảnh một cách khách quan nhất. Qua đó sẽ giúp các bạn dễ dàng định hướng hơn trong việc có nên theo đuổi ngành nghề này trong tương lai không.
